احتباس ادرار یا گیر کردن ادرار چیست؟ دلیل + درمان

احتباس ادرار یا گیر کردن ادرار هنگامی رخ می دهد که مثانه در هنگام ادرار کردن کاملاً خالی نشود که می تواند هم برای مردان و هم برای زنان اتفاق بیفتد.

مثانه مانند مخزنی برای ذخیره ادرار و مواد زائد است که وقتی پر می شود، احساس ادرار شکل می گیرد و مواد زائد از بدن خارج می شود.

احتباس ادرار یا گیر کردن ادرار می تواند شدید یا خفیف باشد و علت های مختلفی از جمله بیماری پروستات در مردان، انسداد، اثر داروها یا مشکلات عصبی باشد.

با این بیماری اغلب اوقات فرد احساس می کند نیاز شدید به ادرار دارد اما قادر به تخلیه کامل ادراری نیست که یکی از نشانه های اصلی بیماری پروستات است و در مردان با افزایش سن، افزایش پیدا می کند.

در بیماری های دستگاه ادراری یک ارولوژیست می تواند بهترین تشخیص و درمان را انجام دهد از همین رو با دکتر فرشاد نامداری فوق تخصص ارولوژی همراه می شویم تا این اختلال ادراری را مورد بررسی قرار دهیم.

احتباس ادرار یا گیر کردن ادراری چیست؟

ادرار مایعی است که حاوی ترکیبات زائد موجود در بدن است. کلیه ها خون را از هر گونه ماده زائد، نمک و همین‌طور مواد معدنی تصفیه می‌کنند. ادرار یک انسان سالم ۹۵ درصد آب و ۵ درصد مواد زائد است.

داخل ادرار موادی از جمله اوره، کراتینین، اسید اوریک و مقادیر اندکی آنزیم، کربوهیدرات، هورمون، اسیدهای چرب، رنگدانه و موسین، و یون های غیر آلی ای مثل سدیم، پتاسیم، کلرید، منیزیم، کلسیم، آمونیاک، سولفات و فسفات وجود دارد.

وقتی به هر دلیلی این مواد زائد از بدن دفع نشوند، مشکلات زیادی برای بیمار ایجاد می شود و بهتر است هرچه سریعتر توسط یک اورولوژیست متبحر ویزیت شود.

علت دفع ناقص ادرار یا احتباس مزمن ادرار چیست؟

دلایل مختلفی می تواند باعث احتباس ادرار یا گیر کردن ادرار شود که دکتر فرشاد نامداری فوق تخصص اورولوژی و ناباروری مردان موارد شایع زیر را بیان می کنند:

• اختلالات عصبی
• اثر داروها
• ضعیف شدن عضلات مثانه
• وجود انسداد در مجاری ادرار

شرایط متفاوتی می تواند باعث انسداد مجاری ادرار و بروز احتباس ادرار یا گیر کردن ادرار شوند مانند :

1. هایپرپلازی خوش خیم پروستات (BPH)
2. تنگ شدن مجرای ادراری
3. ایجاد سنگ در دستگاه ادراری
4. سیستوسل (افتادگی مثانه)
5. رکتوسل )افتادگی رکتوم(
6. یبوست
7. تومور و سرطان

1. هایپرپلازی خوش خیم پروستات و احتباس ادرار یا گیر کردن ادرار

غده پروستات تنها در مردان وجود دارد و پس از 40 الی 45 سال در اکثر مردان، شروع به بزرگ شدن می کند که ممکن است از وزن میکروسکوپیک تا 100 یا حتی 200 گرم، متغیر باشد.

بزرگ شدن پروستات به تنهایی یک بیماری خطرناک و سرطانی نیست و در خیلی از مواقع حتی نیاز به مداخلات جدی درمانی چون جراحی پروستات به روش آندوسکوپیک ندارد.

از نظر دکتر نامداری با تجربه درمان موفق بیش از یکهزار بیماری پروستات، در صورت بروز عوارض زیر و تشخیص پزشک اورولوژیست، بیمار نیاز به پیگیری و درمان دارد:

• کم فشاری ادرار
• سوزش ادرار
• بزرگی پروستات در مردان و تکرر ادرار
• قطع و وصل شدن ادرار در مردان
• احتباس ادرار یا گیر کردن ادرار
• کاهش جریان ادرار

در کل می توان گفت در مردان 50 سال به بالا، دلیل اصلی احتباس ادرار یا گیر کردن ادرار یا عدم تخلیه کامل ادرار، به دلیل بزرگی پروستات است.

چگونه پروستات بزرگ شده باعث احتباس ادرار یا گیر کردن ادرار می شود؟

پروستات دو دوره رشد دارد:

1. اولین رشد در زمان بلوغ است که در این دوره اندازه پروستات دو برابر می شود.
2. مرحله دوم حدود 25 سالگی شروع می شود و در طول عمر مردان ادامه دارد.

هایپرپلازی خوش خیم پروستات اغلب در مرحله دوم اتفاق می افتد و با بزرگ شدن پروستات بر روی مجاری ادراری فشار وارد می شود.

دیواره مثانه ضخیم و مثانه ضعیف تر می شود و توانایی خالی کردن کامل ادرار را از دست می دهد و در نتیجه کل یا بخشی از ادرار در مثانه باقی می ماند.

در این شرایط بیمار نیاز دارد تا تحت نظر بهترین دکتر جراحی پروستات در تهران یا شهرستان، درمان قطعی بزرگی خوش خیم پروستات را دریافت کند.

دکتر فرشاد نامداری فوق تخصص اورولوژی و تیم تخصصی ایشان می توانند در این زمینه و تا رسیدن به درمان کامل، راهنما و مشاور درمانی شما باشند.

2. تنگی مجاری ادرار و عدم تخلیه کامل ادرار

به گفته دکتر فرشاد نامداری علت های اصلی تنگی مجاری ادرار شامل موارد زیر است:

• تصادف و آسیب به مجرا
• التهاب پس از جراحی
• بافت اسکار ناشی از جراحی
• بیماری ها و عفونت های دستگاه ادراری
• پروستاتیت یا التهاب پروستات
• سرطان پروستات
• سوند زدن بیش از حد
• زگیل تناسلی شدید
• عوارض جراحی هایی چون جراحی اصلاح پرولاپس لگن مانند سیستوسل و رکتوسل و بی اختیاری ادرار که اغلب چند هفته پس از عمل بهبود می یابد.

همه این موارد می تواند باعث اختلال ادراری و قطع و وصل شدن ادرار در مردان و زنان شود که نیاز به تشخیص و درمان توسط بهترین دکتر فوق تخصص اورولوژی در تهران یا شهرستان دارد.

3. سنگهای دستگاه ادراری دلیلی بر احتباس ادرار یا گیر کردن ادرار

این سنگها در سطوح داخلی کلیه ها، حالب ها یا مثانه ایجاد می شوند و هنگام حرکت برای دفع، ممکن است بعلت بزرگی یا شکل سنگ باعث مسدود شدن مسیر ادراری شوند.

اگر سنگ های کوچک پس از 2 الی 4 هفته دفع نشوند، نیاز به درمان هایی چون سنگ شکنی درون اندامی یا TUL (درمان سنگهای حالب با روش های اندوسکوپیک و لیزر) است.

4. . سیستوسل (افتادگی مثانه)

بیماری سیستوسل زمانی اتفاق می افتد که عضلات و بافت های حمایتی بین مثانه و واژن زنان تضعیف و مثانه از موقعیت طبیعی خود خارج و به سمت واژن آویزان شود.

این موقعیت غیر طبیعی مثانه باعث ایجاد فشار به مجاری ادراری و احتباس ادرار یا گیر کردن ادرار می شود.

5. رکتوسل (افتادگی رکتوم)

بیماری رکتوسل زمانی اتفاق می افتد که عضلات و بافت های حمایتی بین رکتوم و واژن تضعیف و رکتوم از موقعیت طبیعی خود خارج و به سمت واژن آویزان شود و بر مجاری ادرار فشار وارد شود.

6. احتباس ادرار یا گیر کردن ادرار و یبوست

یبوست شرایطی است که حرکت روده ای در هفته کمتر از سه بار باشد و مدفوع سخت، خشک و کوچک و احساس نفخ یا درد در شکم از نشانه آن است.

مدفوع سخت در رکتوم می تواند به مثانه و مجاری ادرار فشار بیاورد و باعث ایجاد تنگی در مجاری ادرار شود.

7. تومورها و سرطانها

تومورها و بافت های سرطانی در مثانه یا مجاری ادراری می توانند مانع جریان ادرار و یا احتباس ادرار یا گیر کردن ادرار شوند که علت آن ایجاد فشار و تنگی بر روی مجاری ادرار یا خروجی مثانه است.

برای درمان و تخلیه کامل ادرار از مثانه چه باید کرد؟

دکتر نامداری می گویند برای احتباس ادرار یا گیر کردن ادرار بنا به علت ایجاد آن درمان های متعددی وجود دارد که درمان های زیر از متداول ترین روش ها هستند:

1. تخلیه ادراری

یکی از روش های درمانی احتباس ادرار یا گیر کردن ادرار تخلیه ادرار است که به دو روش انجام می شود:

درناژ مثانه یا همان سوندگذاری که در صورت انسداد مجرا می توان کاتتر را به طور مستقیم از ناحیه تحتانی شکم درست بالای استخوان عانه به مثانه وارد کرد.

قرار دادن استنت های مجرا در ناحیه تنگی برای تخلیه کامل ادرار که ممکن است دائمی یا موقتی باشند.

2. اتساع مجرای ادرار در درمان احتباس ادرار یا گیر کردن ادرار

در این روش لوله های گسترده تر در مجاری قرار می گیرند و با باد کردن یک بالون کوچک در انتهای سوند در داخل مجرا اتساع مجاری ایجاد می شود.

3. داروهای پروستات

اگر قطع و وصل شدن ادرار در مردان بعلت بزرگی پروستات باشد و هنوز اینقدر وخیم نباشد که درمان های جراحی چون جراحی پروستات به روش آندوسکوپیک را بخواهد، داروهای پروستات تجویز می شوند.

داروهایی که رشد پروستات را متوقف می کنند مانند فیناستراید یا داروهایی چون آلفوزوسین که عضلات خروجی مثانه و پروستات را برای کمک به تخلیه ریلکس می کنند.

4. درمان قطعی بزرگی خوش خیم پروستات با جراحی

برای درمان احتباس ادرار یا گیر کردن ادرار ناشی از هایپرپلازی خوش خیم پروستات بهترین روش جراحی پروستات به روش آندوسکوپیک توسط بهترین دکتر پروستات در تهران یا شهرستان است.

البته روش های درمانی دیگری هم هست که به گفته دکتر فرشاد نامداری فوق تخصص اورولوژی و ناباروری مردان به صورت زیر تجویز می شوند:

• برای پروستات بالای ۵۰ گرم: بهترین درمان بزرگی خوش خیم پروستات، جراحی باز پروستات یا همان جراحی پروستاتکتومی است.
• پروستات زیر ۵۰ گرم: جراحی پروستات به روش آندوسکوپیک یا همون TURP که عامه مردم به آن جراحی پروستات با لیزر در تهران یا شهرستان می گویند.
• بهترین درمان سرطان پروستات، جراحی رادیکال پروستاتکتومی است.

عمل رادیکال پروستات بسیار سخت است و آن را هر متخصصی انجام نمی دهد. از عوارض آن در کل دنیا، ۱۰ درصد عارضه بی اختیاری ادرار است.

البته تیم تخصصی دکتر فرشاد نامداری فوق تخصص ارولوژی و ناباروری مردان، سال ها است که این عمل را بدون داشتن هیچگونه عارضه ای انجام می دهند.

5. اورتروتومی داخلی

در این روش اورولوژیست یک کاتتر را به داخل مجرای ادرار وارد می کند تا به تنگی برسد و سپس توسط چاقو یا لیزر تنگی را باز می کند.

6. ترمیم Cystocele یا rectocele

برای برگرداندن مثانه یا رکتوم افتاده به حالت عادی با جراحی برشی در دیواره واژن ایجاد می شود و اورولوژیست با یک بخیه در بافت نقص را می بندد.

7. -تومور و جراحی سرطان جهت درمان احتباس ادرار یا گیر کردن ادرار

برداشت تومورها و بافت های سرطانی در مثانه یا مجرای ادرار، می تواند باعث رفع انسداد مجاری و احتباس ادراری شود.

سخن پایانی

برای درمان احتباس ادرار یا گیر کردن ادرار، می توانید از یک فوق تخصص اورولوژی کمک بگیرید تا بهترین درمان را با توجه به شرایط بیماری شما انتخاب کند.

هر جراحی برای درمان اختلالات ادراری حتی اگر کوچک باشد، نیاز به تخصص و مهارت و تجربه اورولوژیست دارد تا هم یک درمان قطعی را برای شما انجام دهد و هم مبتلا به عوارض پس از جراحی نشوید.

دکتر فرشاد نامداری فوق تخصص ارولوژی و ناباروری مردان و تیم تخصصی او می توانند در این مسیر همقدم با شما تا سلامتی کامل، همراه شوند.

منبع: healthline