جراحی فتق اطفال در درمان انواع فتق در کودکان کاربرد دارد. هر جراحی در رابطه با اطفال، حساسیت بیشتری پیدا می کند و نیاز به بهترین انتخاب شیوه های درمانی دارد.
هرگاه ارگان داخلی از بدن کودک به علت ضعف و پارگی عضلات یا دیواره بافت اطراف آن جابه‌جا شود و در جایگاه غیرطبیعی قرار گیرد، به آن فتق می گویند.
فتق در نوزادان یا Hernia in children که بیشتر در نوزادان پسر شایع است، علت های مختلفی دارد و ما در ادامه همراه با دکتر فرشاد نامداری این موارد و درمان فتق را بررسی می کنیم.
دکتر فرشاد نامداری فوق تخصص اورولوژی با سابقه بیش از 15 سال در درمان موفق انواع فتق، توضیحات کاملی را در مورد فتق اطفال به شما خواهند داد.
انواع فتق کودکان کدامند؟
برای انجام جراحی فتق اطفال نیاز است که نوع آن مشخص باشد. ممکن است هنگامی که کودک متولد می شود، نشانه‌های فتق را ببینند و یا پزشک، ماما یا پرستار آن را تشخیص دهد.
گاهی هم علائم فتق بعدها و هنگام بزرگ تر شدن کودک بروز می کند. ممکن است وقتی که نوزاد برای گریه کردن، سرفه کردن یا دفع مدفوع خود عضلات شکمش را منقبض می‌کند، برآمدگی فتق او بیرون بزند.
فتق‌ها انواع زیادی دارند اما دو مورد شایع فتق شکمی در کودکان فتق ناف و فتق مغبنی (فتق کشاله ران) است:
- فتق ناف: یک سوراخ غیر عادی که در حفره ای از بدن وجود دارد و احشاء به داخل و بیرون حفره تو خالی رفت و آمد می کنند.
- نوع فتق کشاله ران: بخشی از روده از طریق دهانه ورودی کانال کشاله ران یا همان اینگوئینال که شل یا باز است وارد کانال کشاله ران می شود.
از نظر دکتر فرشاد نامداری فوق تخصص اورولوژی برای درمان فتق نیاز به جراحی فتق اطفال است و نمی توان برای آن درمان قطعی دیگری را معرفی کرد.
9 علت ایجاد فتق اطفال
دلایل ایجاد فتق در کودکان می تواند زیاد باشد اما دلیل اصلی ضعف عضلانی و کشیدگی می باشد اما دلایل دیگر عبارتند از:
- افزایش وزن یا اضافه وزن کودک
- ابتلای کودک به یبوست طولانی مدت
- کودکانی که دوست دارند اجسام سنگین را بردارند
- عوارض جانبی مصرف هر گونه دارو
- عوامل ژنتیکی
- فیبروز سیستیک
- دیسپلازی تکاملی مفصل ران
- بیضه های نزول نکرده در پسران
- مشکل مجرای ادرار
چه هنگام فتق اطفال خطرناک است؟
جراحی فتق اطفال زمانی اورژانسی است که قسمتی از روده در ناحیه دهانه ورودی کانال کشاله ران تحت فشار قرار و به صورت غیر قابل برگشت، گیر بیفتد.
در این حالت امکان بازگرداندن روده به داخل حفره شکم وجود ندارد و ممکن است خون رسانی به آن قسمت مختل و باعث آسیب بافت روده و سیاه شدن آن شود.
به این حالت فتق گیر افتاده یا استرانگوله می گویند که نیاز اورژانسی به جراحی فتق اطفال است و باید سریعا روده گیر افتاده آزاد و خونرسانی به آن برقرار گردد.
به توصیه دکتر فرشاد نامداری با تجربه موفق بیش از 15 سال در جراحی فتق، اگر کودک فتق مغبنی دارد و هر یک از علائم زیر مشاهده شد، سریعا با اورژانس تماس بگیرید:
- حال عمومی کودک خوب نیست.
- کودک از درد در کشاله ران گله می کند.
- تهوع و استفراغ
- نفخ های مداوم
- تب بالای 37.5
- تورمی که به رنگ قرمز یا مایل به آبی و خاکستری کمرنگ و خیلی حساس است.
- هنگامی که اندازه توده متورم در هنگام گریه، تغییر نکند.
اگر جراحی فتق اصفال انجام نشود چه عوارضی دارد؟
وقتی سوراخی در ناحیه کشاله ران یا شکمی کودکان وجود داشته باشد، می تواند عوارضی را برای کودک بر اساس عضوی که از آن سوراخ خارج می شود ایجاد کند.
دکتر فرشاد نامداری عوارض احتمالی عدم درمان به موقع فتق کشاله ران در نوزادان و کودکان را موارد زیر می دانند:
- صدمه به بیضه در پسرها که اگر با جراحی فتق اطفال فتق‌های اینگوینال یا فتق بیضه ترمیم و درمان نشوند، به مرور می توانند به کیسه بیضه داخل و باعث درد و تورم شوند.
- صدمه به تخمدان در دخترها: اگر چیزی که در کانال کشاله ران رفت و آمد می کند، تخمدان باشد و گیر کند خطراتی جدی برای تخمدان و آینده کودک دارد.
- قطع شدن جریان خون در روده که اگر جراحی فتق اطفال انجام نشود، تهدید کننده زندگی کودک است.
- فشار بر بافت های اطراف
درمان فتق اطفال به چه صورت است؟
اصولا در ویزیت های دوره ای نوزاد، پزشک از نظر فتق کودک را معاینه می کند اما والدین هم در مورد هر برآمدگی در بدن نوزاد خود حساس باشند و به پزشک اطلاع دهند.
برآمدگی در ناحیه ناف یا کشاله ران نوزاد یک نشانه برای فتق است و تشخیص و درمان به موقع، می تواند از عوارض فتق جلوگیری کند.
آیا فتق بدون جراحی فتق اطفال، درمان می شود؟ اورولوژیست ممکن است بتواند روده یا مثانه کودک که در کیسه فتق گیر کرده را با فشار به جای خود برگرداند اما قسمت ضعیف دیواره شکمی به ترمیم نیاز دارد.
فتق ناف ممکن است به مرور زمان و بدون نیاز به جراحی فتق اطفال، برطرف شود اما فتق مغبنی یا کشاله ران معمولاً نیاز به عمل جراحی دارد.
از نظر دکتر نامداری برای داشتن یک درمان موثر نیاز به جراحی فوری برای ترمیم قسمت ضعیف شده از ساختار دیواره شکم کودک است تا از وقوع مجدد فتق در آینده جلوگیری شود.
درمان فتق کشاله ران اطفال
جهت جلوگیری از آسیب به روده و عوارض بعدی در فتق کشاله ران نیاز به جراحی فتق اطفال است زیرا فتق کشاله ران اغلب به خودی خود بهبود نمی یابد و درمان غیرجراحی نیز ندارد.
جراحی فتق اطفال جزو کم عارضه ترین عمل ها است و با همه سنین و حتی گاهی در نوزادان زیر یک سال نیز انجام می شود.
درمان فتق ناف اطفال
فتق ناف نیز یک اتفاق رایج در نوزادان است که اغلب قبل از ۱ یا ۲ سالگی کودک، خود به خود بهبود می یابد. به گفته دکتر نامداری جراحی فتق ناف فقط در موارد زیر توصیه می‌شود:
- فتق دردناک باشد و کودک را اذیت کند.
- قطر فتق بزرگتر از ۵.۱ سانتی متر باشد.
- در یک سالگی، کوچک نشده باشد.
- تا سن ۳ یا ۴ سالگی از بین نرود.
- روده را مسدود کند.
انواع جراحی فتق اطفال (+ عوارض)
جراحی فتق اطفال تحت بیهوشی کامل (گاهی می توان از بیهوشی موضعی استفاده کرد که با توجه به ترس کودک، بیهوشی عمومی توصیه می شود)صورت می گیرد.
دکتر فرشاد نامداری بهترین دکتر اورولوژیست در خیابان ونک و جراحی های فتق دو نوع جراحی را در این شرایط معمول می دانند:
- جراحی فتق اطفال به روش باز
- عمل جراحی فتق اطفال به روش لاپاراسکوپی
جراحی فتق اطفال به روش باز و سنتی چگونه انجام می شود؟
در این عمل پس از بیهوشی اورولوژیست شکافی با توجه به نوع فتق در کشاله ران یا شکم ایجاد می کند و بافت بیرون زده را به داخل شکم فشار می دهد.
سپس جراح طی جراحی فتق اطفال (هرینوپلاستی) ناحیه ضعیف را می دوزد و غالباً آن را با مش مصنوعی تقویت می کند و حفره با بخیه، گیره یا چسب جراحی بسته می‌شود.
عمل جراحی فتق اطفال به روش لاپاروسکوپ
در این عمل کم تهاجمی جراح با ایجاد چند شکاف کوچک روی شکم کودک، عمل را انجام می دهد که برای کودکان اصولا با بیهوشی عمومی انجام می شود.
باد شکم تخلیه می‌شود تا ارگان های درون شکم بهتر دیده شوند و سپس یک لوله مجهز به دوربینی کوچک (لاپاروسکوپ) از طریق یکی از شکاف‌ها وارد شکم می شود.
با کمک دوربین اورولوژیست ابزار کوچکی را از طریق شکاف‌ها وارد شکم می کند تا فتق را با استفاده از مش مصنوعی اصلاح کند.
عمل جراحی باز یا لاپاروسکوپی؟
جراحی به شیوه لاپاروسکوپی ناراحتی و اسکار کمتری پس از عمل دارد اما طبق آمار، احتمال عود دوباره فتق پس از انجام عمل لاپاروسکوپی بیش از عمل باز است.
انجام عمل جراحی فتق اطفال اگر توسط یک اورولوژیست مجرب و با سابقه انجام شود، می تواند خطرات احتمالی عمل لاپاروسکوپی را کاهش دهد اما اصولا عمل باز گزینه مناسب تری است.
مراقبت های پس از جراحی فتق اطفال
دکتر فرشاد نامداری بجز پزشک متبحر و یک تیم تخصصی درمانی، مراقبت های پس از عمل را هم در یک درمان موفق، موثر می دانند که مهم ترین آنها به شرح زیر است:
- کودک 2 روز بعد از عمل جراحی فتق اطفال می تواند حمام کند.
- 1 یا 2 هفته بعد از عمل فتق، کودک نیاز به معاینه دوباره دارد.
- فعالیت های سنگین و پرفشار کودک خود را تا یک ماه محدود کنید.
- انجام بازی های پرشی یا سنگین تا یک ماه ممنوع است.
- مایعات و مواد غذایی سرشار از فیبر از جمله سبزیجات و میوه ها در رژیم غذایی کودک قرار گیرد.
- ورم و خون مردگی در جای عمل طی 3 هفته تا 3 ماه، همراه با بسته شدن شکاف ناشی از عمل فتق برطرف خواهند شد.
- برای جلوگیری از ایجاد عفونت در محل زخم، پانسمان باید طبق دستور پزشک تعویض شود.
سخن پایانی
جراحی فتق اطفال درمان قطعی فتق است که تشخیص به موقع و انجام سریع آن توسط بهترین فوق تخصص جراحی فتق و ورم کشاله ران می تواند از عوارض زیادی جلوگیری کند.
با توجه به اینکه بیماری فتق یک بیماری شایع میان نوزادان به ویژه نوزادان پسر است، باید معاینات سریالی و دوره ای کودکان را برای تشخیص زودهنگام فتق، جدی بگیرید.
دکتر فرشاد نامداری دارای بورد فوق تخصصی اورولوژی با استفاده از تکنیک های روز دنیا و دستگاه های مجهز و پیشرفته به همراه تیم تخصصی خود جراحی فتق اطفال را با درصد بالایی از موفقیت انجام می دهند.
منبع: surgery
