جراحی هیدروسل اطفال (نشانه + عوارض)

جراحی هیدروسل اطفال یا همان هیدروسلکتومی، جراحی است که برای برداشتن یا ترمیم هیدروسل در کودکان و بزرگسالان انجام می شود.

ما قصد داریم در کنار دکتر فرشاد نامداری فوق تخصص ارولوژی با تجربه بیش از ۱۵ سال جراحی هیدروسلکتومی، در مورد این بیماری در کودکان مطالب مفیدی را در اختیار شما قرار دهیم.

هر بیماری که مربوط به کودکان باشد، باعث نگرانی و اضطراب بیشتری می شود و در اینجا نقش یک پزشک خوب (باتجربه، ماهر، دارای اخلاق و رفتار حرفه ای و..)، نمایان تر است.

آمار رسمی نشان می دهد نزدیک به ۱۰ درصد از نوزادان پسر مبتلا به هیدروسل هستند پس با این درصد از شیوع بهتر است آگاهی خود را در زمینه این بیماری افزایش دهید.

هیدروسل چیست و چرا نیاز به جراحی هیدروسل اطفال است؟

آب آوردن بیضه نوزاد همان هیدروسل است؟ آیا می توان عمل هیدروسل اطفال را به تعویق انداخت؟ بهترین پزشک برای جراحی هیدروسل اطفال کیست؟

والدینی که کودک آنها با این بیماری متولد می شود، سوال های زیادی در این زمینه خواهند داشت که تا انتهای این مقاله به آنها پاسخ خواهیم داد.

در ابتدا از دکتر نامداری یکی از بهترین جراح های ارولوژیست می خواهیم که بیماری هیدروسل را به زبانی ساده، تعریف کنند و از عوارض آن بگویند.

هیدروسل اطفال

بیضه های جنین در اواخر بارداری از شکم به داخل کیسه بیضه منتقل می شود و کیسه بیضه که از جنس پوست است، آنها را پس از پایین آمدن نگه می دارد.

بیضه ها یک پوشش شش لایه دارند که یکی از این لایه ها یک لایه سروزی است و سلولهای آن ماده‌ای آبکی بنام مایع سروزی ترشح می‌کنند. که بیضه طبیعی حاوی چند میلی لیتر مایع سروزی است.

به طور معمول، کیسه بیضه به طور خودکار بسته می شود و بدن مایعات داخل آن را در سال اول کودکی جذب می کند که این شرایط برای نوزادان مبتلا به هیدروسل اتفاق نمی افتد.

اگر این مایع بیشتر شود، دور بیضه ها را آب فرا می گیرد که در اصطلاح به آن هیدروسل (Hydrocele) می گویند و ممکن است یکطرفه یا دو طرفه باشد.

هیدروسل نوزادی بدو تولد در یک تا دو درصد نوزادان پسر گزارش می شود و ۶ درصد پسر بچه ها پس از دوران نوزادی، مبتلا به این بیماری می شوند.

نکته: نوزادان نارس بیشتر در معرض خطر ابتلا به هیدروسل هستند.

نشانه های هیدروسل در کودکان و نوزادان

آب آوردن بیضه علائم زیادی ندارد و مهم ترین آن ورم بیضه است که به آن بیضه بادکنکی نیز گفته می‌ شود.

بهترین دکتر فوق تخصص اورولوژی در تهران از شانه‌ های رایج هیدروسل در کودکان موارد زیر را توضیح می دهد:

• تورم بیضه و التهاب بدون درد

البته اگر درد در کنار آب آوردن بیضه باشد می‌ تواند مربوط به بیماری‌ های دیگری همچون تورشن بیضه باشد.

• تغییر میزان ورم هیدروسل در طول روز

یکی از نشانه‌ های هیدروسل تغییر اندازه ورم بیضه‌ها در طول روز است که در طول روز کوچکتر و در نزدیکی شب بزرگتر می شود.

• عدم احساس بیضه‌ها به دلیل آب و تورم کیسه هیدروسل

اگر میزان مایع در اطراف بیضه کم باشد بیضه‌ها قابل لمس هستند. اما اگر شدت تورم و جمع شدن مایع بالا باشد، بیضه‌ها غیرقابل لمس می شوند.

انواع هیدروسل در نوزادان برای تشخیص جراحی هیدروسل اطفال

هیدروسل در نوزادان سه نوع است: ارتباطی، غیر ارتباطی و هیدروسل نوک

1. هیدروسل ارتباطی

کیسه بیضه به طور کامل بسته نمی شود و مایع اطراف بیضه توسط سوراخی در جدار شکم با داخل شکم در ارتباط است.

اگر فشاری به کیسه بیضه وارد شود، مایع اطراف بیضه وارد شکم می شود و اصولاً با بزرگ شدن بچه و تا حدود 1 الی 2 سالگی، با بسته شدن سوراخ موجود در جدار شکم، بهبود پیدا می کند.

درنتیجه برای درمان هیدروسل ارتباطی می توان جراحی هیدروسل اطفال را تا 1 سالگی نوزاد به تعویق انداخت البته به شرطی که هیدروسل در حال بزرگ شدن نباشد.

این نوع هیدروسل مشابه یک فتق است اما در بیماری فتق، مجرا و سوراخ شکم بزرگ تر است و روده نیز به همراه مایعات به درون کیسه پایین می آید.

نکته: مایع اضافی که به داخل کیسه بیضه نشت می ‌کند، در ساعات شبانه روز متفاوت است و در ساعت های مختلف، در حال تغییر است.

2. هیدروسل غیر ارتباطی آیا نیاز به جراحی هیدروسل اطفال دارد؟

در این حالت کیسه بصورت کامل بسته می شود، اما بدن مایع را جذب نمی کند و این مایع باقیمانده اصولاً ظرف یک سال جذب بدن می شود.

در هیدروسل غیر ارتباطی، اندازه هیدروسل معمولا ثابت می ماند یا بسیار آهسته رشد می کند.

3. هیدروسل نوک (Nuck)

هیدروسل Nuck بسیار نادر است که در نوزادان بدون بیضه یافت می شود و می تواند در دیواره لگن ایجاد و باعث تورم دردناک در غدد لنفاوی کشاله ران شود.

اورولوژیست هیدروسل اطفال چگونه تشخیص می دهد؟

برای تشخیص هیدروسل، معاینه توسط پزشک متخصص ارولوژیست انجام می شود و با توجه به شرایط ممکن است پزشک سونوگرافی را برای کمک به تشخیص تجویز کند.

بهترین دکتر فوق تخصص اورولوژی در تهران برای معاینه نوری را به کیسه بیضه متورم می تابانند. در صورتی که کودک مبتلا به هیدروسل باشد، کیسه بیضه پر از مایعی شفاف به نظر خواهد رسید.

البته در این بخش از معاینه در صورتی که پزشک بتواند بافتی دیگر را مشاهده کند، احتمال دارد که نوزاد مبتلا به یک فتق باشد و آزمایش‌های خون و ادرار نیز می‌توانند التهاب یا عفونت در بیضه را مشخص کنند.

علائم لزوم جراحی هیدروسل اطفال را مشخص می کند زیرا به نظر دکتر فرشاد نامداری با تجربه جراحی موفق بیش از یکهزار مورد هیدروسلکتومی، همه هیدروسل ها نیاز به جراحی ندارند.

قبل از بررسی علائم باید بدانید تورم بیضه‌ها در هیدروسل به عامل مهمی وابسته است که همان نوع هیدروسل است (اینکه هیدروسل ارتباطی است یا غیرارتباطی).

بیماری هیدروسل با عنوان بیضه بادکنکی نیز یاد می‌ شود زیرا در این بیماری کیسه بیضه ورم می کند و با تجمع مایع در آن، به شکل بادکنک حاوی آب در می ‌آید.

علائم جهت تشخیص برای جراحی هیدروسل اطفال

دکتر فرشاد نامداری فوق تخصص ارولوژی و ناباروری مردان علائم را بصورت زیر بیان می کنند:

• بزرگی غیر طبیعی بیضه در یک طرف یا در هر دو طرف
• تورم با ایستادن بزرگ تر و در حالت خوابیده، کوچک تر می شود.
• اصولا بدون درد است (درد همراه با تورم می‌تواند بیانگر بیماری‌هایی همچون تورشن بیضه باشد).
• تغییر اندازه کیسه بیضه کودکان در طول روز (تورم در طول روز کوچکتر و در نزدیک به شب بزرگتر می شود.)
• نوع غیر مرتبط معمولا قبل تا یک سالگی از بین می روند.
• اگر میزان مایع کم باشد بیضه‌ها قابل لمس هستند اما اگر تورم و مایع زیاد باشد، بیضه‌ها غیرقابل لمس هستند.
• اگر در یک اتاق تاریک نور چراغ قوه را در کیسه بیضه بتابانیم در صورت وجود هیدروسل از کیسه بیضه عبور می کند.

درمان هیدروسل با جراحی هیدروسل اطفال یا همان هیدروسلکتومی

اگر هیدروسل اطفال با درد باشد ممکن است اورولوژیست دارو تجویز کند اما اگر شرایط زیر بوجود آید، جراحی هیدروسل اطفال پیشنهاد می شود:

1. تورم ناشی از هیدروسل دردناک باشد و با دارو تسکین پیدا نکند.
2. کیسه بیضه به اندازه ای ورم کند که عملکرد بقیه بافت های تناسلی را مختل کند.

عمل هیدروسلکتومی بیشتر در درمان هیدروسل ارتباطی کاربرد دارد و اورولوژیست بر روی بستن مجرایی متمرکز است که باید قبل از تولد به خودی خود بسته می شد.

انواع هیدروسلکتومی

اگر بهترین دکتر اورولوژیست ونک مطمئن شود که بیماری زمینه ای خاصی وجود ندارد، روز به روز بر اندازه آن افزوده می شود و هیدروسل نیز از نوع ارتباطی نیست، کودک را جراحی می کند.

جراحی هیدروسل اطفال تحت بی هوشی کامل یا موضعی به دو صورت انجام می شود که دکتر نامداری در ادامه این دو روش را توضیح می دهند:

هیدروسلکتومی معمولی

جراحی باز هیدروسل کودکان، روشی مرسوم است که پزشک پس از بیهوشی بیمار، برش هایی روی کیسه بیضه یا کشاله ران کودک ایجاد می کند.

سپس توسط ساکشن، مایع درون کیسه بیضه، تخلیه می شود. سپس اورولوژیست سوراخ بین شکم و کیسه بیضه را می بندد و کیسه هیدروسل را برمی دارد.

برداشتن کیسه هیدروسل در جراحی هیدروسل اطفال به دو صورت انجام می گیرد:

1. برداشتن کیسه هیدروسل: اگر هیدروسل بزرگ و دیواره آن ضخیم و دارای چند حفره باشد، با ایجاد برش هایی روی کیسه بیضه، هیدروسل کامل بیرون می آید و پس از عمل، لبه های کیسه را در پشت طناب اسپرم می دوزند.
2. لایه برداری کیسه هیدروسل: هیدروسل های متوسط با دیواره های نازک برای این روش مناسبند. توسط یک برش کوچک هیدروسل باز و تخلیه می شود و محل برش بخیه می خورد.

نکته: اروش لایه برداری شامل برش های کمتر است و عوارض کمتری نسبت به برداشتن کیسه هیدروسل دارد.

مراقبت های پس از جراحی هیدروسل اطفال

اگر کودکی لازم است جراحی شود، باید زودتر این کار صورت گیرد، چون با گذشت زمان مایع اطراف بیضه زیادتر و کیسه بیضه بزرگ تر می شود و بعد از جراحی خود را به خوبی جمع نمی کند.

بعد از جراحی جهت تسکین درد کودک و احساس راحتی، برای او داروی مسکن تجویز می شود و برش باید تا التیام کامل، خشک و تمیز باشد.

تا 24 ساعت پس از عمل، ممکن است کودک دچار تهوع و استفراغ باشد که در این حالت والدین باید به کودک مقدار زیادی مایعات بدهند.

تا دو روز پس از جراحی از حمام کردن کودک خودداری شود و پس از آن بهتر است تا بهبودی کامل، کودک دوش بگیرد و زمان حمام کردن بسیار کوتاه باشد.

اگر علائم زیر را در کودک مشاهده کردید او را نزد پزشک معالج ببرید:

• درد بسیار زیادی که مصرف قرص مسکن کمکی نمی کند.
• تبی که پایین نمی آید.
• قرمزی و التهاب و وجود حرارت در محل زخم
• خروج ترشح از محل زخم

بعد از جراحی هیدروسل اطفال نیاز به چند روز استراحت است؟

جراهی هیدروسل اطفال کوتاه و سبک است و کودک شما می تواند در صورت نبودن مشکلی خاص، پس از چند ساعت و همان روز از بیمارستان مرخص شود.

پس از گذشت یک تا دو هفته کودک آماده است تا به فعالیت های روزانه خود برگردد.

به غیر از هیدروسل چه عواملی باعث ورم بیضه اطفال می شود؟

دکتر فرشاد نامداری فوق تخصص اورولوژی و بهترین دکتر اورولوژیست در خیابان ونک، بیماری های زیر را هم بعنوان علتی برای ورم بیضه اطفال نام می برند:

کیست اپیدیدیم

کیست اپیدیدیم یا اسپرماتوسل توده‌ای پر از مایع است که به مرور در اپیدیدیم رشد می‌ کند و اصولا بدون درد است و توسط اورولوژیست شناسایی می شود.

البته اگر کیست اپیدیدیم بر داخل یا اطراف بیضه فشار وارد کند، بیمار ممکن است احساس درد کند که نیاز به درمان پزشکی دارد.

التهاب اپیدیدیم و بیضه |جراحی هیدروسل اطفال

در شرایط ورم بیضه اطفال تنها جراحی هیدروسل اطفال تجویز نمی شود زیرا ممکن است مشکل التهاب هم‌ زمان اپیدیدیم و بیضه باشد.

در اطفال علت پیدایش این التهاب بیشتر عفونت‌های ادراری، اوریون و … ذکر می شود که اگر درمان نشود، ممکن است عوارضی را در بزرگسالی کودک ایجاد کند.

فتق مغبنی

اگر در معاینه بهترین دکتر فوق تخصص اورولوژی در تهران یا شهرستان مشخص شود که بخشی از بافت روده و یا چربی، از جای خود خارج شده، نیاز به درمان فتق مغبنی اطفال است.

فتق اطفال ممکن است نشانه هایی چون ورم بیضه، برآمدگی یا توده در کشاله ران را نشان دهد و اصولا بدون درد است.

اگر فتق باعث مسدودی شود و جریان خون در قسمتی از اندام یا بافت گرفتار قطع شود، بیماری دردناک می شود و نیاز به فوریت های درمانی پزشکی دارد.

پیچ خوردگی بیضه اطفال

در این شرایط بجای جراحی هیدروسل اطفال نیاز به یک جراحی فوری برای نجات بیضه است این یک عارضه‌ خوش‌ خیم اما بسیار جدی است.

پیچ خوردگی بیضه بر خلاف سایر توده‌ های خوش‌ خیم و ورم بیضه، موردی اورژانسی است و اگر به آن مشکوک هستید، بدون معطلی به بهترین فوق تخصص اورولوژی دستگاه تناسلی در تهران یا شهرستان مراجعه کنید.

سرطان بیضه

گفتیم که تمامی توده‌ ها و ورم بیضه خوش‌ خیم هستند، اما سرطان بیضه توده ای در یکی از بیضه‌ ها است که جزو توده های بدخیم دسته بندی می شود.

دکتر نامداری عضو هیئت علمی دانشگاه در مورد نشانه های سرطان بیضه موارد زیر را بیان می کنند:

• ورم بیضه که اغلب بدون درد است
• حس سنگینی و سفت شدن بیضه
• عدم حساسیت به لمس

سوالات رایج پس از جراحی هیدروسل

در ادامه همراه با دکتر نامداری رتبه دوم کشوری بورد تخصصی اورولوزی به شایع ترین سوالات جراحی هیدروسل پاسخ می دهیم.

1- پس از جراحی هیدروسل اطفال، کودک از چه زمانی می تواند راه برود؟

حدود چند ساعت پس از عمل کودک را روی تخت بنشانید و پاهایش را از لبه تخت آویزان کنید.  سپس به او کمک کنید تا راه برود.
2- رژیم غذایی پس از عمل چیست؟

پس از گذشت 8 ساعت پس از عمل می توانید بتدریج به کودک خود مایعات بدهید.
3- پس از جراحی کی پانسمان را تعویض کنیم؟

پانسمان کودک خود را دو روز پس از عمل بردارید و اگر ترشحی وجود نداشت نیاز به پانسمان ندارد.
4- چه مدت پس از عمل جراحی هیدروسل اطفال می توان او را به حمام برد؟

در صورت عدم ترشح در محل زخم و نبود درن، دو روز بعد از عمل کودک را به حمام ببرید.

5- بخیه ها کی خارج می شوند؟

اورولوژیست ممکن است از بخیه های غیرقابل جذب استفاده کند که هفت الی ده روز پس از عمل خارج می شوند.
6- پس از ترخیص چه دارویی نیاز است؟

بسته به نیاز مسکن و آنتی بیوتیک توسط پزشک تجویز می شود.
7- آیا احتمال عود هیدروسل وجود دارد؟

بله این احتمال وجود دارد ولی بسیار کم است.

سخن پایانی

در جراحی هیدروسل اطفال یا همان هیدروسلکتومی، پزشک باید مراقب باشد که اپیدیدیم و مجاری در این فرآیند تحت تأثیر قرار نگیرند و این مورد نیاز به تجربه و مهارت پزشک دارد.

بعضی پزشکان آب کیسه بیضه را با سرنگ می کشند، که به هیچ وجه توصیه نمی شود چون ظرف چند روز دوباره مایع دور بیضه جمع می شود و اگر علت سرطان بیضه باشد، درمان را به مخاطره می اندازد.

هیدروسل بیماری ترسناکی نیست و خیلی از مواقع حتی نیاز به عمل پیدا نمی کند اما از آنجایی که هر اشتباهی حتی کوچک، می تواند عوارضی داشته باشد، انتخاب یک اورولوژیست ماهر، مهم ترین قدم درمانی است.

دکتر فرشاد نامداری بهترین دکتر اورولوژی برای آقایان در تهران با تجربه جراحی موفق بیش از یکهزار مورد هیدروسلکتومی و کادر تخصصی ایشان می توانند در این زمینه مشاور و درمانگر کودک شما باشند.

منبع: healthdirect