جراحی سنگ کلیه به روش لیزر + مزایا و معایب جراحی باز سنگ کلیه

جراحی سنگ کلیه به روش لیزر (سنگ شکنی درون اندامی یا TUL) یکی از راه های ایمن برای راحت شدن از درد کلیه یا درد پهلو ناشی از سنگ است. اما آیا این روش قطعی و بدون عارضه است؟

به سراغ دکتر فرشاد نامداری می رویم تا برای ما به زبانی ساده از این روش درمانی بگویند و ما را با عوارض بعد از لیزر سنگ کلیه و بایدها و نبایدهای آن، آشنا کنند.

افرادی که تجربه درد کلیه را دارند، می دانند انتخاب بهترین روش درمانی سنگ کلیه؛ یعنی روشی با عوارض و احتمال عود کمتر که در سریع ترین زمان ممکن، انجام شود.

از نظر دکتر نامداری، جراح پیوند کلیه؛ بیمار مبتلا به سنگ کلیه با توجه به تشخیص درست، نوع سنگ، شرایط جسمی و سن، می تواند درمان طلایی سنگ کلیه را دریافت کند.

طبق آمار حوزه سلامت، نرخ ابتلا به سنگ کلیه ۱۰٪ است یعنی از هر ۱۰ نفر حداقل ۱ نفر در طول زندگی خود علائم سنگ کلیه را تجربه می کنند.

روش درمانی جراحی سنگ کلیه به روش لیزر (اندوسکوپیک)

قبل از اینکه به درمان سنگ با لیزر (TUL) بپردازیم، روش های دیگر را نیز مورد بررسی قرار می دهیم تا شما بتوانید با توضیحات دکتر نامداری، بهترین درمان سنگ کلیه را انتخاب کنید.

بیشتر مناطق کشور ما به دلیل داشتن شرایط اقلیمی و آب و هوایی گرم و خشک، بستر مناسبی برای ایجاد سنگ کلیه است و روزانه بیماران زیادی با این مشکل، به متخصصین کلیه و مجاری ادراری، مراجعه می کنند.

این بیماری در گذشته با روش های خانگی سنتی درمان می شد به این صورت که عصاره گیاهان ادرار آور را به بیمار می نوشاندند تا سنگ دفع شود که این درمان سریع و صد در صدی نبود.

اما با پیشرفت و گستردگی روش های علمی و جراحی، امروزه سنگ های کوچک را هم می توان در زمانی کوتاه از بین برد و دیگر نیازی به تحمل درد و مصرف داروهای شیمیایی و سنتی نیست.

درمان های موثر سنگ کلیه

سنگ های خیلی ریز که مانند شن هستند، ممکن است قبل از اینکه حتی متوجه وجودشان شوید، از راه ادرار، دفع شوند و نیاز به درمانی ندارند.

گاهی هم برای تسریع روند دفع این سنگ های کوچک، ممکن است پزشک شما داروهای دفع سنگ کلیه و نوشیدن مایعات فراوان همراه با تحرک را پیشنهاد دهد.

1. استفاده از سنگ شکن در درمان سنگ کلیه

سنگ شکنی کلیه با دستگاه ESWL از اواخر سالهای 80 انجام می شود. این روش غیر جراحی است و می توان در رده سنی کودک و بزرگسال از آن استفاده کرد.

این روش برای سنگ هایی مناسب تر است که بزرگ تر از 2 سانتی متر نباشند. دستگاه ESWL به کمک امواج با انرژی بالا، سنگها را می شکند تا بتوانند توسط ادرار دفع شوند.

از مزایای این روش می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• نیازی به جراحی سنگ کلیه ندارد.
• در بیشتر مواقع نیازی به بیهوشی و بستری نیست.
• نسبت به هزینه عمل سنگ کلیه با لیزر یا جراحی، هزینه کمتری دارد.
• برای اطفال و افراد تک کلیه هم انجام می شود.

معایب سنگ شکنی برون اندامی (ESWL) نسبت به جراحی سنگ کلیه به روش لیزر

دکتر فرشاد نامداری دکتر فرشاد نامداری فوق تخصص ارولوژی و ناباروری مردان با تجربه بیش از ۱۵ سال جراحی سنگ کلیه در کنار این مزایا، در مورد معایب این روش هم می گویند:

• برای خانم باردار ممنوع است.
• اگر سنگ در حالب تحتانی باشد، شانس شکستن کم است.
• سنگ هایی مانند سنگ سیستئینی به راحتی با این دستگاه نمی شکنند.
• در بهترین شرایط میزان موفقیت ۸۵ درصد است.
• در مورد سنگ های بزرگتر از ۲ سانتی متر مناسب نیست.
• این روش در کلیه غیرطبیعی، سرطان کلیه و وجود عفونت، مناسب نیست.

2. PCNL جانشینی برای جراحی سنگ کلیه به روش لیزر؟

در این روش که به آن جراحی بسته هم گفته می شود، بیمار می تواند انجام فعالیت های روزمره خود را یک روز بعد از عمل شروع کند و نسبت به عمل باز، کمترین آسیب به کلیه وارد می شود.

امروزه PCNL درمان طلائی سنگ های بزرگ کلیه و سنگ هایی است که به سنگ شکنی درون اندامی یا TUL و سنگ شکنی برون اندامی، جواب نمی دهند.

از نظر دکتر فرشاد نامداری بهترین دکتر برای درمان سنگ کلیه در تهران، این روش برای موارد بهترین درمان محسوب می شود:

• سنگ های بسیار بزرگ و سنگ های شاخ گوزنی کلیه
• اگر سنگ های بزرگ داخل لگنچه باشند.
• سنگ هایی که به سنگ شکنی جواب نمی دهند.
• اگر سنگ ها محل اتصال لوله حالب به لگنچه کلیه را ببندند.

مراحل انجام PCNL

بیمار اصولاً یک روز زودتر در بیمارستان بستری می شود و ناشتا می ماند و اگر آلرژی خاصی به داروهای آنتی بیوتیک نداشته باشد، برای بیمار از طریق سرم آنتی بیوتیک تزریقی شروع می شود.

این عمل با بی حسی نخاعی و یا بیهوشی عمومی انجام می شود. شاید برای شما هم جالب باشد که فیلم جراحی سنگ کلیه به روش لیزر یا روش هایی چون PCNL را تماشا کنید و با ظرافت و دقت این عمل ها آشنا شوید.

بیمار در موقعیت دمر یا خوابیده قرار می گیرد و با عکس برداری محل سنگ مشخص و یک سوزن باریک از پوست به داخل کلیه هدایت می شود.

مسیر ورود سوزن از پوست به کلیه با گشادکننده های پلاستیکی و فلزی گشاد می شود و یک تونل پوستی به کلیه ایجاد می شود و توسط لوله ای با دوربین مخصوص سنگ ها رویت می شوند.

سنگ ها شکسته و با پنس خارج می شوند و در پایان عکس برداری مجدد جهت بررسی کامل خروج سنگ از کلیه انجام می شود و در صورت موفقیت، لوله پوستی خارج می شود.

3. جراحی باز یا جراحی سنگ کلیه به روش لیزر؟

این روزها با آمدن روش های کم تهاجمی تر مانند جراحی آندوسکوپیک سنگ کلیه از طریق مجرای ادرار، جراحی سنگ کلیه با روش باز کمتر مورد استقبال قرار می گیرد.

البته به گفته دکتر فرشاد نامداری، با تجربه ترین دکتر فوق تخصص اورولوژی در تهران، اگر روش های دیگر، موفقیت آمیز نباشند، جراحی باز سنگ کلیه ممکن است درمان مناسبی باشد.

این روش جراحی احتیاج به بستری شدن در بیمارستان دارد و توسط ایجاد یک برش کامل در سطح پهلو و کلیه در طی چند ساعت انجام می شود و عوارض بیشتری نسبت به روش های دیگر دارد.

نکته: توصیه ما این است که همراه با توضیحات، فیلم لیزر سنگ کلیه و دیگر درمان ها را هم از منابع معتبر، مشاهده کنید.

عوارض جراحی سنگ کلیه به روش باز

در این روش عوارض عمل جراحی انجام سنگ کلیه بسیار زیاد است و فقط در شرایطی که بیمار مبتلا به مشکلات مادرزادی اسکلتی یا کلیه و مجاری ادرار باشد، بعنوان درمان کاربرد دارد.

دکتر فرشاد نامداری با سابقه ای طولانی و موفق در درمان سنگ کلیه و جراحی آن در مورد عوارض و مشکلات این روش به موارد زیر اشاره می کنند:

• یک عمل جراحی تهاجمى که حدود سه ساعت طول مى کشد.
• بیمار حدود شش تا نه روز در بیمارستان بسترى می شود.
• افراد دیابتی غیرکنترل، زنان باردار، افرادی که از داروهاى رقیق کننده خون استفاده مى کنند، برای جراحی باز سنگ کلیه مناسب نیستند.
• بروز فتق که ممکن است در نقطه اى که جراح برش را ایجاد کرده، رخ دهد.
• آسیب به مجارى ادرارى و ارگان ها و بافت های کناری
• ایجاد عفونت
• خطرات ناشى از بیهوشى
• خونریزى بیش از حد در حین جراحى

4. جراحی سنگ کلیه با لیزر یا سنگ شکن اندوسکوپیک

دکتر فرشاد نامداری می گویند سنگ شکنی درون اندامی یا همان جراحی سنگ کلیه با لیزر را می توان بهترین درمان سنگ کلیه دانست که جزو جدیدترین و پیشرفته ترین جراحی سنگ های کلیه است.

این نوع جراحی که فقط توسط متخصصین اورولوژی با تبحر کافی انجام می شود، برای تمام سنگ های سیستم ادراری کاربرد دارد مانند سنگ های کوچک در حالب تا سنگ های خیلی بزرگ داخل کلیه.

طبق توصیه انجمن ارولوژی امریکا (AUA) روش درمانی ارجح در مورد سنگ های قسمت میانی و تحتانی حالب، روش سنگ شکن درون اندامی یا‏ (TUL) است.

با استفاده از روش سنگ شکنی درون اندامی (TUL) سنگ‌های درون حالب (میزنای) از بین می‌رود و پزشک از یک اسکوپ نازک استفاده می‌کند تا سنگ‌ها را پیدا و آنها را خارج کند.

اسکوپ از طریق مجاری ادراری وارد بدن و سپس از حالب به کلیه می‌رسد و سنگ خا با بسکت جمع می شوند. پزشک برای از بین بردن سنگ‌های بزرگ، لیزر بکار می‌برد.

جراحی سنگ کلیه به روش لیزر چه زمانی توصیه می شود؟

دکتر نامداری با تجربه جراحی موفق بیش از یکهزار مورد سنگ کلیه به روش اندوسکوپیک در شرایطی خاص این روش را بهترین درمان سنگ کلیه می دانند:

1. انسداد ناشی از سنگ و احتمال آسیب به کلیه مانند تورم کلیه یا افزایش کراتینین خون
2. سنگ‌ کلیه با علائمی چون درد کلیه سمت راست، ادرار خونی، عفونت، تهوع و استفراغ
3. در مواردیکه احتمال دفع خود به خود سنگ پایین باشد (مخصوصا سنگهای بالای ۶ تا ۸ میلیمتر و سنگ هایی که در قسمت های ابتدایی حالب قرار دارند).
4. بیماری که وضعیت اجتماعی و شغلی حساسی دارد یا مدام در سفر است مانند خلبان ها
5. وجود بیماری مزمن همراه مانند فشار خون یا دیابت که نمی توانند داروهای خود را قطع کنند.
6. ترجیح بیمار جهت رفع زودتر علائم
7. بیمار مبتلا به نارسایی کلیه در اثر انسداد یک یا دو طرفه
8. وجود انسداد در افراد تک کلیه
9. سنگهای بزرگ‌ باقیمانده داخل حالب پس از سنگ‌ شکن برون اندامی (ESWL) و یا PCNL
10. زنان باردار

عمل لیزر سنگ کلیه چقدر طول میکشد؟

امروزه در تازه ترین پیشرفت های درمانی سنگ کلیه از آندوسکوپ هایی استفاده می شود که قابلیت ارتجاعی دارند و در جهات مختلف حرکت می کنند.

در جراحی سنگ کلیه به روش لیزر و به وسیله این دستگاه دسترسی از داخل مجرا به تمام حفرات کلیه، حالب و مثانه امکان پذیر است و اورولوژیست می تواند تمامی سنگ ها را بشکند و خارج کند.

در حال حاضر در مراکز بسیار محدودی در تهران تجهیزات و امکانات این نوع جراحی وجود دارد و فقط تعداد انگشت شماری پزشک فوق تخصص اورولوژی توانایی و تبحر لازم در این جراحی را دارند.

دکتر فرشاد نامداری دکتر فرشاد نامداری فوق تخصص ارولوژی و ناباروری مردان و تیم تخصصی او می توانند این روش درمانی سنگ کلیه را در زمانی کوتاه و با صد درصد موفقیت انجام دهند.

طول عمل بسته به مهارت جراح بین 30 دقیقه تا 2 ساعت انجام می شود و بیمار پس از 5 ساعت می تواند با دستور دارویی مرخص شود.

مراقبت های پس از جراحی سنگ کلیه به روش لیزر

دکتر نامداری مراقبت های پس از درمان را هم به اندازه خود درمان مهم می دانند و توصیه می کنند تا بیمار موارد زیر را رعایت کند:

• هر روز 2 تا 4 لیوان مایعات بنوشید.
• فعالیت‌های شدید بدنی یا سنگین را برای مدتی انجام ندهید.
• راه رفتن و پیاده روی را می توانید هر روز انجام دهید.
• رابطه جنسی برای شما منعی ندارد.
• وجود خون در ادرار تا مدتی طبیعی است.
• .در صورت مشاهده علائمی چون درد شدید پهلو یا ادرار خونی شدید و تب، فورا به پزشک یا اورژانس مراجعه کنید.
• مصرف آسپرین، وارفارین، پلاویکس، ایندومتاسین، دیکلوفناک و بروفن، تنها با تجویز پزشک مجاز است.

مزایای روش سنگ شکنی درون اندامی یا اندوسکوپیک

اهمیت و ویژگی خاصی که جراحی سنگ کلیه به روش لیزر نسبت به روش های دیگر سنگ شکنی و جراحی کلیه دارد، این است که بیمار قطعات درشت سنگ را دفع نمی کند.

اورولوژیست می‌تواند با تبحر کافی و لازم از لیزر برای شکستن سنگ‌ به قطعات بسیار کوچک استفاده کند و سپس سنگ به قدری ریز می شود که به راحتی بدون تحمل درد و عوارض دیگر تنها با ادرار، خارج می شود.

در این روش نیاز به قطع داروهای ضد انعقاد نیست و برای افراد سن بالایی که مجبور به مصرف داروهایی چون آسپرین، پلاویکس، وارفارین و … هستند، بسیار مناسب است.

در جراحی سنگ کلیه به روش لیزر یا سنگ شکنی درون اندامی، هیچ برش یا سوراخی روی بدن یا بر روی کلیه، ایجاد نمی شود بنابراین دوران نقاهت کوتاهی دارد و بیمار همان روز مرخص می شود.

سوالات متداول قبل و بعد از عمل جراحی سنگ کلیه

1. کدام روش سنگ شکنی کلیه بهتر است؟

بستگی به سایز سنگ دارد اما به صورت کلی کم خطرترین روش جراحی سنگ کلیه به روش لیزر یا سنگ شکنی درون اندامی است.

2. تفاوت سنگ شکنی برون اندامی با درون اندامی چیست؟

در سنگ شکنی برون اندامی سنگ ها از روی پوست با امواج فراصوت شکسته می شوند اما در روش لیزر سنگ کلیه، جراح با دوربین از داخل مجرا وارد کلیه می شود و با اشعه لیزر سنگ را پودر می کند.

3. برای سنگ سازی کمتر چه رژیمی داشته باشیم؟

تغذیه سالم و کلی برای بیماران سنگ ساز شامل مصرف کمتر نمک و گوشت قرمز و مصرف فراوان مایعات است.

4. تا چند روز بعد از عمل سنگ باید استراحت کنم و سر کار نروم؟

معمولا بیماران با عمل جراحی سنگ کلیه به روش لیزر از فردای جراحی می توانند به کارهای روزمره خود رسیدگی بپردازند.

سخن پایانی

جراحی سنگ کلیه به روش لیزر از روش های جراحی بسیار پیشرفته و مدرن با کمترین عوارض است و می تواند بهترین درمان سنگ کلیه باشد اگر توسط بهترین دکتر فوق تخصص اورولوژی در تهران انحام شود.

برای بیمارانی که سنگ سازی مکرر دارند خصوصا در کودکان این روش بسار سودمند است، زیرا اگر قرار باشد از سنین پایین و جوانی به طور مکرر روش های دیگر را انجام دهند، عملکرد کلیه به مرور زمان کاهش پیدا می کند.

در نهایت به تمام بیماران سنگ کلیه توصیه می شود که این روش را با متخصصی تجربه کنند که بهترین عملکرد را در زمینه درمان سنگ کلیه داشته است.

دکتر فرشاد نامداری را می توان یکی از بهترین پزشکان برای درمان سنگ کلیه در تهران دانست که سابقه ای درخشان در زمینه جراحی سنگ کلیه به روش لیزر دارند.

منبع: hopkinsmedicine